Wat is er nodig om kwalitatief goed onderwijs te verzorgen aan (mogelijk) hoogbegaafde leerlingen? Op welke wijze kun je deze leerlingen signaleren en begeleiden? Welk onderwijsaanbod is passend? Hoe kun je dit inbedden in het schoolbeleid? Welke leerkrachtvaardigheden zijn hierbij nodig?
Opbrengst
Na het volgen van de opleiding ‘Specialist Hoogbegaafdheid & Differentiatie’ heb je de kennis en vaardigheden om als specialist binnen de school het aanspreekpunt voor collega’s en ouders te zijn.
Je bent in staat een beleidsplan voor je school (of meerdere scholen binnen het bestuur) te schrijven en je kunt een initiërende en stimulerende rol vervullen binnen de school op het gebied van hoogbegaafdheid & differentiatie.
Onderwijs aan (mogelijk) hoogbegaafde leerlingen
Op elke school zijn er (mogelijk) hoogbegaafde leerlingen. Deze leerlingen worden echter lang niet altijd gesignaleerd. Bovendien wordt er regelmatig handelingsverlegenheid ervaren door leerkrachten in het bieden van een passend onderwijsaanbod en in de omgang met deze specifieke doelgroep. Dit brengt veel vragen met zich mee, zowel op schoolniveau als in de dagelijkse praktijk, zowel bij ouders als bij collega’s.
De opleiding Specialist Hoogbegaafdheid & Differentiatie biedt handvatten om passend onderwijs voor deze doelgroep te organiseren en te verzorgen. Het is een praktijkgerichte opleiding.
Focus
Er zijn twee invalshoeken in de post-hbo-opleiding Specialist Hoogbegaafdheid & Differentiatie. Ten eerste het hoogbegaafde kind, het onderwijsaanbod en het beleid van de school. Ten tweede de leerkracht die het kind begeleidt en de ondersteuning hierbij door de specialist Hoogbegaafdheid & Differentiatie.
Onderwerpen
Het hoogbegaafde kind, het onderwijsaanbod en het beleid van de school
Je krijgt tijdens de bijeenkomsten inzicht in de theorie rond hoogbegaafdheid en je verricht een aanzet tot het maken van schoolbeleid. We gaan aan de slag met vragen als: Wat wordt verstaan onder hoogbegaafdheid? Welke leerlingen behoren tot deze categorie? Wat kunnen wij deze hoogbegaafde leerlingen bieden? Welke aanpak en didactiek is het meest geschikt? Hoe zorg je voor de differentiatie in de reguliere klas? Wat doe je in de klas en wat zou je eventueel in een plusklas kunnen aanbieden?
Daarnaast staan we stil bij de facetten van het beleidsplan als het fundament van de dagelijkse praktijk. Je leert beleid te maken over hoe de school de kinderen die bovengemiddeld (kunnen) presteren, zal faciliteren. Door planmatig te werken kan een uniforme en protocollaire wijze van handelen worden gewaarborgd in het team. Je leert hoe je je werk in de school kunt ondersteunen met praktijkgericht onderzoek.
De volgende thema’s komen aan bod:
- Theorie Hoogbegaafdheid, leerlingkenmerken, IQ-testen en signalering
- Onderpresteren: kenmerken en aanpak
- Leer- en/of ontwikkelingsproblematiek in combinatie met hoogbegaafdheid (ASS,
dyslexie, dyscalculie, ADHD, ADD)
- Manieren van leren: werking van de hersenen, mindmappen en snellezen
- Materialen, spelletjes en gebruik van het TASC-wiel van Belle Wallace
- Compacten & verrijken, versnellen
- Differentiatiemogelijkheden en klassen- management
- Samenwerking en communicatie met ouders ?
- Plusklas & Leonardo-concept
- Opstellen beleidsplan Hoogbegaafdheid
Leerkrachtgedrag en de Specialist Hoogbegaafdheid & Differentiatie
Als Specialist Hoogbegaafdheid & Differentiatie is het van belang je bewust te zijn van je eigen percepties, gedachten en handelen rondom hoogbegaafdheid. Je verbreedt tijdens de opleiding je kennis over de beïnvloedingsmechanismen van de omgeving van het (hoogbegaafde) kind. Je krijgt zicht op de persoonlijkheidskenmerken (op leerling- en leerkrachtniveau) waar je als specialist zicht op moet hebben om interventies succesvol te laten verlopen en je krijgt zicht op de invloeden van de omgeving (medeleerlingen, ouders/het gezin) die een rol spelen in de begeleiding van hoogbegaafde kinderen.
De volgende thema’s komen hierbij aan bod:
- Nurture/nature
- Overexcitabilities – Dabrowski
- Executieve functies
- Duurzaam succesvol werkgedrag
- Growth & fixed mindset – Carol Dweck
- Reflectie op eigen persoonlijke kwaliteiten, leerkrachtgedrag, attitude en overtuigingen (priming & stereotyperingen)
- De rol als coördinator: omgaan met verandering, weerstand
Toetsing
Een intakegesprek/startassessment:
- Ingevuld intakeformulier met competentiematrix
- Mondelinge afstemming van verwachtingen, aanwezige competenties en geschiktheid opleiding
Tussenassessment:
- (Deel)product(en) Beleidsplan
- Reflectieverslag op competenties en kritische persoonlijke kwaliteiten
- 360 graden feedback
Eindassessment:
- Beoordeling beleidsplan
- Kennistoets opleiding Specialist Hoogbegaafdheid & Differentiatie
- Tussentijds wordt door de docent en de medestudenten feedback gegeven op de opdrachten.
Certificering
De opleiding is geregistreerd bij de Stichting Post Hoger Beroeps Onderwijs Nederland. Na afronding ontvang je het diploma Post HBO en word je ingeschreven in het Abituriëntenregister. Tevens is de opleiding geregistreerd bij registerleraar.nl
Doelgroep
Deze opleiding is bedoeld voor leraren die lesgeven in het basis- of voortgezet onderwijs, intern begeleiders, coördinatoren die zich willen specialiseren in het onderwijs aan hoogbegaafde leerlingen.
De opleiding verbindt de theorie aan de praktijk en het is dan ook noodzakelijk dat je verbonden bent aan een school.
Bijzonderheden
De opleiding wordt aangeboden in samenwerking met de Hogeschool Utrecht
Verplichte literatuur
- Bakx, A., De Boer, E., Van Houtert, T. & Van den Brand, M. (2016). Werken met begaafde leerlingen in de klas. (ISBN 9789023254416)
- Kieboom, T. en Venderickx, K. (2017). Meer dan intelligent (ISBN 9789401446884)
- Cooper-Kahn, J. en Foster, M. (2014). Executieve functies versterken op school (ISBN 9789401446884).
Aanbevolen literatuur
- Whitley, M.D. ( 2001). Bright Minds, poor grades. (ISBN 9780399527050)
- Dawson,P. & Guare, R. (2013). Slim maar ...(ISBN 9789079729104)
- Boer, E. de, Kordelaar, N. van & Althuizen, M. (2016). Andere kijk op (onder)presteren (ISBN 9789088507014)
- Schrover, E. (2015). Uitdagend onderwijs aan begaafde leerlingen (ISBN 9789023251293)
- Koenderink, T. (2015). Talentbeleid en klassenmanagement in de praktijk(ISBN 9789081916738)
- Gerven, van E. (2008). Slim beleid (ISBN 978902324443)
Aanbevolen literatuur specifiek voor het voortgezet onderwijs:
- Goeimans, A. & Steegen, A. (2015). Differentiatie in de lessen aardrijkskunde: een haalbare kaart! (ISBN
- Loor, O. de (2017). Differentiëren: small, medium, large: de verbinding tussen zinvol en betekenisvol onderwijs (ISBN 9789088507915)
- Berben, M. (2018). Differentiëren is te leren! Omgaan met verschillen in het VO en MBO (ISBN 9789065081629)
- Keijzer, J., Verheggen, K. en Gils, D. van (2016). Differentiëren in het talenonderwijs: kleine ingrepen, grote effecten (ISBN 9789046905456)
Geen lerarenbeurs. Maar wel compensatie mogelijk!
Sinds 2012 komen (kortlopende) opleidingen, zoals de geaccrediteerde post-hbo-opleidingen, niet meer in aanmerking voor de lerarenbeurs.
Wat zijn dan de persoonlijke mogelijkheden op compensatie, als de werkgever de studiekosten niet (volledig) betaalt?
Uitgaven aan de studie, zoals lesgeld en de uitgaven voor boeken, vakliteratuur en bijvoorbeeld laptop, mag je bij de belastingaangifte aftrekken als persoonsgebonden aftrek.
Concreet betekent dit dat boven de drempel van € 250,- de kosten afgetrokken mogen worden. Een rekenvoorbeeld: voor een opleiding van € 2.000 ,- betaal je netto € 1.015.- (als je in de belastingschijf van 42% valt) . Voor meer informatie zie site van de belastingdienst.
De kosten zijn inclusief administratie- en materiaalkosten, diploma en inschrijving in het Abituriëntenregister, exclusief aan te schaffen literatuur.
Bekijk ook ‘Wat is een Post-HBO’